Lentis Magazine, 4-2018
Zorg op maat in 1898
Geen standaardbehandeling voor alle patiënten, maar zorg op maat voor de specifieke patiënt. Het is voor ons een open deur, lijkt het wel. Maar het wordt zo vaak gezegd dat dat ook weer vragen oproept. Blijkbaar schort er het nodige aan. De op het individu toegesneden zorg is ingewikkelder en hiermee minder vanzelfsprekend dan wenselijk.
Overeenkomsten en verschillen
Mensen lijken erg veel op elkaar, wat betreft uiterlijk, maar ook innerlijk, fysiek en mentaal. Maar bij nadere beschouwing zijn er ook grote verschillen op genoemde gebieden. Als de voorgestelde interventie hier geen rekening mee houdt dan kan die bij de ene patiënt gezondheid bevorderend uitpakken, terwijl bij de andere patiënt een verslechtering optreedt. Dat zorg op maat nodig is om effectief te kunnen zijn, was 120 jaar geleden ook al bekend. Een voorbeeld van behandeling uit 1898 op Dennenoord illustreert dit.
Behandeling in 1895
Dennenoord wordt geopend in 1895. Hier ligt het begin van het psychiatrisch ziekenhuis op een afgesloten plek, in een lommerrijke omgeving met rondom hekwerk, zodat de omgeving geen last heeft van de patiënt en de patiënt door de omgeving met rust wordt gelaten. Tot de laatste decennia van de twintigste eeuw is dit medische en instituutsmodel dominant in de psychiatrie. De breed gedragen verwachting is dat opname in deze omgeving de patiënt en diens omgeving het meest zal baten. Maar ook toen werd er, in ieder geval soms, naar de noden van het individu gekeken, ‘wat heeft de patiënt en wat hebben diens naasten nodig om te kunnen herstellen’. In het weekrapport over 20 – 26 februari 1898 schrijft de geneesheer-directeur: ‘Eene der vrouwelijke patiënten die een 14 dagen geleden hier gekomen was is op mijn advies huiswaarts vertrokken met een verpleegster. Naar mijne mening was bij deze lijderes niet genoegzaam rekening gehouden met het feit dat zij steeds spoedig heimwee kreeg wanneer zij slechts korten tijd van huis was. Daar ik vreesde dat een langer verblijf in een Gesticht meer kwaad dan goed zou werken, achtte ik het in het belang van de patiënte, een poging tot verpleging thuis onder toezicht van een verpleegster te moeten aanraden. Wel viel het hier uiterst moeilijk een verpleegster 14 dagen te missen, maar wijl de familie het zonder verpleegster niet dorst te wagen daar de patiënte een paar malen pogingen tot suïcide had gedaan meende ik dat dit offer gebracht moest worden’.
Een mooi voorbeeld van zorg die zich rond de patiënt vormt.
Bron: Erfgoed Lentis, weekrapport gen.-direct., 20-26 februari 1898
Met dank aan Jan-Barend de Vries en Monique Huizer
Lentis Erfgoed
Rense Schuurmans
Toelichting
Lentis heeft een geschiedenis van 140 jaar en daar zijn we zuinig op. Lentis Erfgoed is de schatbewaarder van de geschiedenis van Lentis. Sommige dingen blijken van alle tijden. Soms kan onze geschiedenis ons veel vertellen over de toekomst.
