Lentis Magazine, 3-2022
Het Hoofdgebouw
Door Rense Schuurmans
In het zogenoemde Hoofdgebouw in Zuidlaren zetelt het bestuurlijk centrum van Lentis. Degene die het bouwwerk van buiten ziet en door de gangen wandelt zal bij deze keuze geen wenkbrauwen fronsen; het heeft iets vanzelfsprekends om een gebouw van dit kaliber, gesitueerd in een parkachtige omgeving, de bestemming te geven van bestuurlijk en administratief centrum van een groot (zorg)concern. Het is een monumentaal gebouw, robuust, met meerdere verdiepingen, symmetrisch en harmonieus van ontwerp.
De eerste steen werd op 4 april 1895 gelegd, op 28 november van hetzelfde jaar vond de opening van Dennenoord plaats. In het Hoofdgebouw, met links het vrouwenpaviljoen Overmeer en rechts het mannenpaviljoen Overbosch, was ook de bestuurskamer op de eerste verdieping gevestigd; 125 jaar later is de bestuurskamer nog aanwezig op dezelfde plek. Terwijl het Hoofdgebouw aan de buitenzijde aan de voorkant gedurende 125 jaar in essentie grotendeels onveranderd is gebleven, zijn behoudens de bestuurskamer alle inpandige ruimtes in functie en indeling aangepast. Zo werden tijdens de oorlog, om reden van de verduisteringsmaatregelen, de slaapkamers van de verpleegsters van de 2de verdieping verplaatst naar grotere slaapzalen op de 1ste verdieping.
In 1955 werd het linkergedeelte van het Hoofdgebouw op de begane grond, waarin het vrouwenpaviljoen Overmeer was gevestigd omgebouwd tot kantoorruimte. Onder de kantoren werd een kelder uitgegraven en ingericht als (brandvrij) archief. De eerste verdieping van dit vrouwenpaviljoen werd gerestaureerd en bood gelegenheid voor verpleging van rustige, bedlegerige patiënten.
Twee jaar later, in 1957, nam een medisch centrum de plek in van het mannenpaviljoen Overbosch. Er werd een vergrote en gemoderniseerde apotheek in gebruik genomen (red., het waren de introductiejaren van de psychofarmaca op Dennenoord). Er kwam een nieuw laboratorium en een röntgenkamer.
In de jaren 80 werden plannen gemaakt voor sloop van het Hoofdgebouw. De tijdgeest vertelde dat moderne nieuwbouw misschien niet alleen goedkoper maar ook functioneler was, ‘gewoon vernieuwender’. Het kwam er niet van, de ideeën waren misschien te radicaal. Ondertussen was en is er sprake van een almaar toenemende overhead om het functioneren van de complexe samenleving en dus ook de ggz mogelijk te maken. Het Hoofdgebouw, soms ook geschreven als hoofdgebouw, als bestuurlijk en administratief centrum; het is er nog.
