Presentatie boek ‘Een levend monument’

Een levend monument

Het zwijgen verbroken.
Een boek over de reis van vier joodse psychiatrische patiënten van Wagenborgen naar Sobibor

9 maart 2018, na de jaarlijkse herdenking bij het Joods monument in Wagenborgen was iedereen van harte uitgenodigd in de Petruskerk aan de Hoofdweg. Daar vond de presentatie plaats van het boek ’Een levend Monument – Het zwijgen verbroken; de reis van vier joodse psychiatrische patiënten van Wagenborgen naar Sobibor’.

Het boek is geschreven door Rense Schuurmans en Anne Koopmans. Tijdens de presentatie werd door een aantal mensen het woord gevoerd en werd er een lesbrief gepresenteerd voor het basisonderwijs. Kinderen van basisschool ’De Kronkelaar’ lazen zelfgeschreven gedichten voor. In de kerk was een kleine expositie ingericht van bijzondere afbeeldingen uit het boek.

Door Anne Koopmans:

Lieve mensen, hier in de kerk,

Ruim een jaar geleden kregen Rense en ondergetekende de verrassende opdracht van de Raad van Bestuur van Lentis om een ‘boek’ te maken over de geschiedenis van vier Joodse bewoners van de Stichting tot Christelijke Liefdadigheid, later Groot Bronswijk genoemd.
Een boek over 3 vrouwen en 1 jonge man, die in maart 1943 werden weggevoerd uit Wagenborgen en vermoord in Sobibor.

Al 12 jaar lang, gedenken wij hen bij het Monument, zoals we dat vanmorgen hebben gedaan. Waardig en ingetogen.
Een Monument dat in 2016 als het ‘indrukwekkendste oorlogsmonument’ van de provincie Groningen werd gekozen.
Een hele eer.

We zijn dan ook de Raad van Bestuur zeer erkentelijk, dat zij ons de gelegenheid hebben geboden een boek te maken waarin ‘een zwarte bladzijde’ uit de geschiedenis van de Stichting wordt beschreven. Een geschiedenis die we niet verzwijgen maar ons helpt na te denken over hoe we ‘medemensen insluiten – omarmen, – maar bij tijd en wijle ook ‘uitsluiten”.

We hebben als schrijvers samen een indrukwekkende ‘reis’ door een bepaalde periode van de geschiedenis gemaakt. Een reis die bijna een jaar duurde. Daarbij kwamen er veelvuldig emotionele momenten van ontroering, maar ook van verbazing, teleurstelling maar ook van ingehouden boosheid voorbij. Maar ook van even zwijgen… verstilling.

Er zijn een aantal personen geweest tijdens dit proces – deze reis – die ons op een geweldige manier hebben gesteund en bijgestaan.
In de eerste plaats willen we Hans Hartman, secretaris van de Raad van Bestuur van Lentis noemen, die ons bij verschillende momenten van overleg de volledige ruimte gaf om aan het boek te werken. Hans heel hartelijk dank.

Ook willen we Jannie Strijk van de afdeling Communicatie van Lentis, hartelijk bedanken voor het faciliteren van vele zaken die nodig waren om het boek op tijd te laten verschijnen en de geweldige organisatie van deze dag. Jannie ook heel hartelijk dank.

Tenslotte: Onze lieve vrouwen willen we hier zeker nog noemen.
Voor hun steun, opmerkingen, geduld, reflectie en de vele kopjes koffie met wat lekkers.
Ingrid en Wietie, dikke kus.

Lieve mensen,
Het boek zal zijn weg nu wel vinden. Wij hebben er in ieder geval met onuitputtende liefde aan gewerkt. We wensen alle lezers ‘indrukwekkende-momenten’ toe met dit ‘Levend Monument’.

Dank u wel.

9 maart 2018 – De twee auteurs van het boek, links Rense Schuurmans en rechts Anne Koopmans