Randwijk (Opleidingscentrum, Therapiegebouw, Paviljoen 4)

• 1896 – Fragment uit het weekverslag van 8 maart 1896 t/m 14 maart 1896, geschreven door Geneesheer-Directeur dr. J.H. Schuurmans Stekhoven
  • Varia: Maandag 8 maart zou er Bestuursvergadering geweest zijn die niet doorgegaan is. Naar ik vernomen heb zou ter tafel gekomen zijn een schrijven van het Centraal Bestuur, waarin het denkbeeld van een bouwen volgens model Bloemendaal weder geopperd is. Ik veroorloof mij dienaangaande een niet onbelangrijk bezwaar in het midden te brengen en allereerst te herinneren, dat toen nu ca 1 jaar geleden aan den Heer Hoekzema werd opgedragen tekeningen te ontwerpen voor 2 nieuwe paviljoens, de teekeningen van Bloemendaal door Hoekzema en mij langdurig bekeken en besproken zijn, waarbij door mij reeds toen tegenover den heer Hoekzema de opmerking opgemaakt, dat de tekening van Bloemendaal niet gevolgd kon worden omdat wanneer het paviljoen van Bloemendaal neergezet werd op de plaats welke op Dennenoord voor het vrouwenpaviljoen is aangewezen, de verblijfszalen niet …. zouden komen te liggen op het Noord Oosten. En nu kan het paviljoen wel wat draaien in de richting Oost of iets Zuidoost, maar dan komt de tuin in conflict met het pad, dat van den Watertoren naar paviljoen 4 loopt. Dat het niet onverschillig is voor eene verblijfszaal op welke hemelstreek deze is gelegen is iedereen bekend en behoeft hier niet bewezen te worden. Dat het voorts wenschelijk is om in eene verblijfszaal de ramen niet alleen aan een muur, maar aan 2 of zelfs 3 muren te hebben. Daarvan kan ieder zich overtuigen die te Dennenoord de verblijfszalen binnentreedt Zelfs zij, die over details van de bouw op Dennenoord een afkeurend oordeel velden, hebben spontaan te kennen gegeven dat het op de verblijfszalen zoo gezellig was. Men vergelijke slechts het dagverblijf in het paviljoen voor onrustigen te Bloemendaal met het dito te Dennenoord. Het verschil groot, zeer groot zelfs; het ligt niet in de vloer, noch in de muren, maar hoofdzakelijk in de ramen en raamverdeling te Bloemendaal een langwerpig vertrek met eene smalle zijde naar het licht gekeerd; te Dennenoord ook een langwerpig maar aan 2 zijden van ramen voorzien. De zaal te Bloemendaal is donker en somber; te Dennenoord licht en helder.

1896.00 – Paviljoen Randwijk-Opleidingscentrum-Therapiegebouw

• 1896 – Fragment uit het weekverslag van 17 maart 1896 t/m 23 maart 1896, geschreven door Geneesheer-Directeur dr. J.H. Schuurmans Stekhoven
  • Dienend personeel:
    • Deze week was zowel in paviljoen 3 als 4 deze week vrij zwaar door het heftig optreden van eenige patiënten.
    • Vooral in paviljoen 4, waar eene patiënte, de bekende Hanna Schiet, nu en dan halve dagen en soms s’ nachts door een of twee van het personeel gefixeerd geworden, en is het personeel dikwerf zeer ingespannen bezig. Gelukkig is eene vacature, die daar bestond; door de komst van Jitske Hempenius vervuld en houdt het personeel daar zich zeer goed.
• 1896-04-16 – Bestek en Voorwaarden
• 1896 – Fragment uit het weekverslag van 23 augustus 1896 t/m 29 augustus 1896, geschreven door Geneesheer-Directeur dr. J.H. Schuurmans Stekhoven
  • Dienend personeel: In paviljoen 4 waren sinds eenige tijd moeilijkheden hangende tusschen Carola Bolhuis en de overige verpleegsters en moeder Vlieg. Wijl de meeste schuld bij Carola lag die een moeilijk karakter heeft; en ook omdat moeder Vlieg verklaarde niet langer met Carola samen wilde werken, heb ik eerst genoemde naar paviljoen 2 verplaatst. Carola weigerde eerst, maar bleek ten slotte toch bereid te gaan. De aspirant verpleegster H. Brouwer had zich in deze zaak ook niet naar behooren gedragen. Moeder Vlieg kwam tot mij met het verzoek om in haar huis kamertje Wijnands te mogen ontvangen. Ik zeide haar van meening te zijn, dat zulks niet mocht, doch verklaarde haar de vraag aan het Gestichts Bestuur voor te zullen leggen. Zij vertelde mij Wijnands tweemaal bij zich te hebben gehad, maar dat ze er niet mee door wilde gaan zonder mijne goedkeuring. Later bleek mij dat het bezoek van Wijnands niet onschuldig was aan de moeilijke verhouding tusschen moeder Vlieg en Carola. De verpleegsters zaten ’s avonds altijd bij moeder Vlieg in het kamertje, maar op den avond van het bezoek van Wijnands, moesten zij zich in een ander vertrek vermaken. Toen Wijnands voor 10.00 uur was weggegaan, weigerde Carola haar avondeten in de huiskamer te komen gebruiken en wilde blijven waar ze was. De verhouding tusschen verpleegster en Huismoeder werd daardoor natuurlijk niet beter. Ik meen dat het in de geest is, van een destijds genomen bestuursbesluit dat dergelijke bezoeken verboden worden. Het Bestuur GB van Veldwijk of AB dat wel of niet juist, heeft destijds verklaard, geen verkeering op het terrein te willen dulden. Over dat feit was het verschil gerezen in den boezem van den Gestichtsraad van Veldwijk. Het zou wenschelijk zijn, dat op dit gebied ook door het Gestichts Bestuur van Dennenoord duidelijke voorschriften gegeven werden, waarbij zooveel mogelijk rekening gehouden wordt met allerlei omstandigheden. Het is voor het leven in een Gesticht aangenamer, wanneer op punt duidelijke aanwijzingen bestaan, dan wanneer in elk speciaal geval de Geneesheer-Directeur overwegen moet, wat hij al of niet mag toelaten.

• 1896 – Fragment uit het rapport van 18 september 1896 t/m 19 september 1896, geschreven door Geneesheer-Directeur dr. J.H. Schuurmans Stekhoven
  • Varia: De brandweerbakken; door den verpleegde-timmerman vervaardigd en door den dorpsschilder geverfd, zijn in gebruik genomen. In iederen bak bevindt zich een slang, een sleutel door een brandkraan, een standpijp, en een sleutel voor kleine kranen. Voorts zullen in iederen bak nog een paar lantaarns worden geplaatst. De bakken zijn geplaatst in onderzoekkamer paviljoen 2, bergplaats Waschuis, en de woning der Geneesheer-Directeur, Isoleer paviljoen 4 en isoleer paviljoen 3. De slang is zodanig in den bak gelegd, dat er slechts zeer weinig tijd behoeft te verloopen tusschen het aanschroeven der standpijpen en het spuiten.

1896-09-25 – Uitstel oplevering architect Hoekzema.

• 1896 – Fragment uit het verslag over het jaar 1896 door Geneesheer-directeur dr. J.H. Schuurmans Stekhoven:
  • De badkachels van beide paviljoenen voor onrustigen moesten worden gerepareerd.
  • Getal. aan het einden des jaars: In het pav voor onrustige vrouwen zijn werkzaam 1 hoofdverpleegster en 5 verpleegsters.
• 1897 – Fragment uit het weekverslag van 4 januari 1897 t/m 10 januari 1897, geschreven door Geneesheer-Directeur dr. J.H. Schuurmans Stekhoven
  • Personeel: In paviljoen 4 was zondag moeder Vlieg nog bedlegerig, eene der verpleegsters.
• 1897 – Fragment uit het weekverslag van 17 januari 1897 t/m 23 januari 1897, geschreven door Geneesheer-Directeur dr. J.H. Schuurmans Stekhoven
  • Dienend personeel: A. Jeltema wordt gaandeweg beter. Dit is ook het geval met Moeder Vlieg die gisteren voor het eerst des avonds korte tijd is op geweest. Beentje Westra kan onder behoorlijke druk haar arbeid waarnemen. In het begin der week moesten er al eenige schikkingen getroffen worden om in paviljoen 4 den arbeid geregeld te doen voortgaan, daar er niet alleen 2 ziek waren, maar ook nog eene verpleegster juist met verlof afwezig was. Ik heb getracht dadelijk enige hulp te krijgen, maar dit is mij niet gelukt, zodat we maar rustig zullen afwachten, totdat beide zieken hersteld zijn.
  • Gebouwen en meubelen:
    • In paviljoen 4 had men, zooals mij bleek, door een tijdelijk tekort aan Dennen koppen zich laten verleiden weder petroleum voor het aanmaken der kachels te gebruiken, zoodat mijnerzijds de schuldige terecht gewezen moest worden.
    • De heer Keijs is deze week hier geweest en heeft de draad naar paviljoen 4 hersteld. Het element in de gang weigerde, wijl door het verdampen der vloeistoffen van de elementen geringer is, en bovendien de bel, die nu en dan niet gehoord werd, wanneer het kantoor gesloten was, beter door het Hoofdgebouw heen klinken kan. Ook is de telefoon wat lager gehangen, opdat de dienstbode die wat klein van postuur is, het toestel bedienen kan.
• 1897 – Fragment uit het weekverslag van 30 mei 1897 t/m 5 juni 1897, geschreven door Geneesheer-Directeur dr. J.H. Schuurmans Stekhoven
  • Arbeid: Het transport van de dennennaalden over de wegen voor het Hoofdgebouw is afgelopen. Begonnen is met het transport van puin dat zich bevindt bij het nieuwe vrouwen paviljoen (paviljoen 4); en met het afgraven en transporteren van boomwortels en zand van de nieuw te bouwen huisjes moeten komen.
• 1897 – Fragment uit het weekverslag van 10 juni 1897 t/m 12 juni 1897, geschreven door Geneesheer-Directeur dr. J.H. Schuurmans Stekhoven
  • Varia: Vrijdagmiddag 10 juni, werd ik verrast door een niet vooraf aangekondigd bezoek van Minister van Houten met de inspecteur Dr. Ruisch. Het bezoek duurde ongeveer anderhalf uur. De beide vrouwen paviljoens (paviljoen 2 en paviljoen 4) werden bezichtigd. In de afdeeling van storende vrouwen, had nog een incident plaats dat gelukkig goed afliep. De vrouwen zijn tegenwoordig nogal woelig en erotisch en terwijl de Heeren met mij stil stonden te praten, snelde eene der vrouwen, dezelfde met wie een paar bestuursleden vroeger op min aangename wijze kennis gemaakt hebben, op ons af. Veiligheidshalve had ik ofschoon er 2 verpleegsters op het zaaltje waren nog een derde meegenomen. Een der verpleegsters moest een jong meisje, dat mij altijd omhelzen wil, vasthouden; zoodat er slechts 2 over waren, van de vrouw, die op ons afkwam, af te weren. Dit gelukte niet dan na worstelen en zonder dat patiënte en Dr. Ruisch en mij nog vast gekregen had. Eindelijk gelukte het, patiënte over te brengen in het aparte tuintje, dat grenst aan de gemeenschappelijk tuintje. Het paviljoen voor onrustige mannen werd niet bezocht, omdat ze het beter achten niet daar een bezoek te brengen omdat het storend zou werken.
• 1898 – Fragment uit het weekverslag van 15 januari 1898 t/m 22 januari 1898, geschreven door Geneesheer-Directeur dr. J.H. Schuurmans Stekhoven
  • Lichamelijke verzorging: In paviljoen 4 is op het slaapzaaltje voor de storenden een stilletje geplaatst, om te voorkomen dat de patiënten, die op een pot moeten en geen lust hebben het nabijgelegen privaat op te zoeken, hun urine op de grond deponeeren. Aan het personeel is de aanwijzing verstrekt dat het stilletje steeds schoon moet zijn en na elk gebruik, geledigd en gereinigd moet worden. Elke oppositie tegen de plaatsen van een stilletje wordt daarmee afgesneden. Om het rieken der privaten zoveel mogelijk te voorkomen is turfstrooisel besteld.
• 1898-03-18 – Bestek en Voorwaarden

Jaartal onbekend 00 – Panaroma Dennenoord, van links naar rechts: Paviljoen 16 (Beukenhof), Paviljoen 12 (Kerkzicht), en Paviljoen 4 (Randwijk)

1900.00 – Van links naar rechts: Randwijk, Kerkzicht (Borgwal), Lagerhout, Stichtingskerk (Ontmoetingskerk), Woning Geneesheer-directeur (Foto: Femmo Haisma)

• 1903-12-18 – Fragment uit notulen Stichtingsraad:
  • De geneesheer-Directeur stelt eenige veranderingen voor. Paviljoen 5 tijdelijk ontruimen en overbrengen in Paviljoen 7, met vader Boersma als hoofd. In Paviljoen 5 vader Schipper plaatsen en in Paviljoen 11 vader Stroboscher. In Paviljoen 16 Froukje Antonides voor goed aan te stellen als moeder. In Paviljoen 10 Rika de Boer nog niet definitief benoemen, al moest dit naar de tijd wel maar nog enkele maanden wachten en haar zeggen dat zij zich in Groningen door een specialist moet laten onderzoeken op kosten der Stichting. In Paviljoen 8 moeder Stuitje vervangen door Geesje Tibben maar die later over te plaatsen in Paviljoen 4. Jantina Hollander, die als hoofdverpleegster goed bevalt, kan dan in Paviljoen 8 tijdelijk aan het hoofd geplaatst worden. Nelly Bade kan ook wel tijdelijk als hoofdverpleegster worden aangesteld, maar vermoedelijk dat het op den duur niet zal gaan. De vergadering vereenigd zich met al die voorstellen.

• 1912 – Fragment uit Inspectierapport door Geneesheer-directeur dr. P. Wieringa: Welke was verdeeling van het verplegend personeel en de patiënten over de onderscheiden afdelingen? Pav. 4 – 30 patiënten, 5 vrouwelijke.
• 1915-02-01 – Fragment uit notulen Stichtingsraad:
  • Als hoofd van paviljoen 10 zal worden voorgedragen Zuster Swart en voor paviljoen 4 Zuster H. Kroeske en voor paviljoen 6, Zuster Stuitje.
• 1916-04-23 – Fragment uit notulen Stichtingsraad:
  • De volgende namen zijn bedacht voor de paviljoenen: paviljoen 1 Overbosch, paviljoen 2 Overmeer, paviljoen 3 Rozenhof, paviljoen 4 Randwijk, paviljoen 5 Tuinlust, paviljoen 6 Middenpark, paviloen 7 Hoogerhout, paviljoen 8 Groenehage, paviljoen 9 Bloemhof, paviljoen 10 Lagerhout, paviljoen 11 Boschhoek, paviljoen 12 KerkZicht, paviljoen 14 Eikenstein, paviljoen 16 Beukenhof, paviljoen 18 Ruimzicht.

1920.00 – Paviljoen 4, Randwijk. Tegenwoordig in het bezit van een project ontwikkelaar die investeert in het terugbrengen naar de oorspronkelijke architectuur

Jaren 20.02 – Slaapzaal paviljoen 4 (Foto: Maaike Schuitema)

• 1928-08-10 – Fragment uit notulen Stichtingsraad:
  • Als hoofd van het nieuwe mannenpaviljoen¹ zal worden voorgedragen Vader Ubels, hoofd van Tuinlust, als hoofd van Groenehagen, Zuster Wiersma hoofd van Randwijk.
    • ¹ nieuwe mannenpaviljoen = Parkzicht
• 1929-01-02 – Fragment uit notulen Stichtingsraad:
  • De voorzitter brengt ter sprake de bestaande vacature in paviljoen Randwijk en de te verwachte vacature in Paviljoen Kerkzicht. Voor de eerste zal worden voorgesteld de gediplomeerd verpleegster B. Stevens en voor de tweede de gediplomeerde verpleegster H. Mulder.

• 1933-12-09 – Fragment uit notulen Stichtingsraad:
  • Zr. van der Veen, waarnemend hoofd in paviljoen 4 moeten wegens hare verloving met broeder Lamberts de dienst verlaten. Het verzoek van deze zuster om te mogen blijven tot 1 april valt in goede aarde. Zij verricht in paviljoen nuttig werk.
• 1934-02-09 – Fragment uit notulen Stichtingsraad:
  • Restauratie van paviljoen 3 en 4 komt op ongeveer fl 12000.– Behalve verschillende veranderingen een uitbouw in 3 worden hier voor verkregen nieuwe vloeren, nieuwe centrale verwarming en in de voorgevels geheel nieuwe ramen.

Jaren 30.01 – TBC kamer in paviljoen 4 (Foto: Maaike Schuitema)

Jaren 30.02 – TBC kamer in paviljoen 4 (Foto: Maaike Schuitema)

Jaren 30.03 – Onbekend en Maaike Schuitema in TBC kamer in paviljoen 4 (Foto: Maaike Schuitema)

Jaren 30.04 – Maaike Schuitema in TBC kamer in paviljoen 4 (Foto: Maaike Schuitema)

1939.01 – Randwijk in wintertijd (Foto L. Bouman)

1939.02 – Randwijk (Foto: L. Bouman)

1939.03 – Personeel Randwijk, Staande, 4e van rechts Meta Bakker

• 1941 – Fragment uit Rapport Stichtingsbestuur van Dennenoord over 1941:
  • a. UITVOERING VAN BIJZONDERE OPDRACHTEN.
    • 2. Paviljoen 4 (vrouwen lijdende aan t.b.c.) werd uitgebreid met een 4-tal separeerkamers (als galerij uitgebouwd in de tuin).
  • b. BIJZONDERE GEBEURTENISSEN.
    • De 26ste September werd het Noorder Sanatorium gevorderd ten behoeve van de Duitsche Weermacht. In de namiddag van 1 October was het gebouw door ons ontruimd. Van de 44 mannen-patiënten keerden 5 zgn. van verlof terug naar de gestichtsafdeeling en werden 3 in deze afdeeling in bewaring gesteld. Van de 51 vrouwen-patiënten keerden 2 zgn. van verlof terug en werden 14 in bewaring gesteld. De pav. 1 en 2 (links en rechts van het Administratiegebouw) werden ingericht als open afdeeling (als zoodanig waren zij ook reeds in gebruik vóór de opening van het Noorder Sanatorium op 1 October 1935). Zij bieden plaats aan 36 m. en 36 vr. patiënten. De patiënten tevoren verpleegd in de pav. 1 en 2 werden overgebracht naar afdeelingen in de pav. 4, 7, 15 en 16. Geen enkele patiënt behoefde overgeplaatst te worden naar een andere inrichting, evenmin keerden patiënten vóórtijdig naar huis terug. Het verplegend personeel uit de pav. 1 en 2 werd tijdelijk gehuisvest in de (vanaf 1 September leegstaande) woning van Drs. van der Borgh. Tegen het einde van het jaar werden ook zij verdeeld over andere paviljoenen. Op 24 October werd ook nog de woning van de Geneesheer-Directeur gevorderd. Deze betrok met zijn gezin tijdelijk het leegstaande huis, dat vóór Juli 1939 bewoond werd door Drs. Bouman. Ten slotte werd eind October nog beslag gelegd op een gedeelte van het Molenmeer (de weide tegenover de woning van de Geneesheer-Directeur).
  • d. GANG EN TOESTAND DER STICHTING.
    • 4. In Augustus werden personeel en patiënten systematisch röntgenologisch onderzocht op tuberculose. Dr. P. Brouwer, Directeur van het Districts-Consultatiebureau (uitgaande van de Drentsche Vereeniging tot bestrijding der tuberculose) heeft te zamen met Drs. Speelman (die 7 maanden lang één dag per week in het Academisch Ziekenhuis te Groningen bij Dr. Keijser heeft gewerkt en thans één dag per week werkzaam is op het Consultatiebureau te Assen) 1263 doorlichtingen verricht. Bij 9 mannen en 8 vrouwen werd de reeds gestelde diagnose bevestigd. Bij 7 mannen en 5 vrouwen werd een niet vermoedde t.b.c. ontdekt. Bij 4 van de 7 mannen ging het zelfs om zware gevallen, één van de 5 vrouwen was eveneens ernstig. Bij het personeel werden geen nieuwe gevallen aan het licht gebracht. Aan het einde van het jaar waren totaal aanwezig 451 mannen. Daarvan waren lijdende aan t.b.c. 13 mannen (2.8%) Totaal waren aanwezig 535 vrouwen, waarvan 16 lijdende waren aan t.b.c. (2.9%). Verder waren in dienst 195 verpleegsters, waarvan 5 lijdende waren aan t.b.c.. Van het overige vrouwelijke personeel was lijdende aan t.b.c. 1 linnenmeisje. Onder het mannelijk personeel kwam geen t.b.c. voor.

17 maart 2015 – Drone beelden van paviljoen Randwijk (paviljoen 4). (Film: Aad Stikkelorum)

2019-04-28.05 – UItzicht vanuit paviljoen Zonneheuvel. Links de parkeerplaats naast Cederborg en rechts v.m. paviljoen Randwijk (Foto: Marc Teune)

15 September 2020.01 – Randwijk opnieuw verkocht en opnieuw in de steigers (Foto: Marc Teune)