Interviews T t/m Z

Datum: 8 mei 2023
Naam: Hanneke Milders – Van der Tak
Relatie met Lentis: Oud PMT medewerkster Dennenoord, GGz Groningen & Lentis
Onderwerp: Hanneke werkte van 1977 tot 2013 als Psycho Motorisch Therapeut bij respectievelijk Dennenoord, GGz Groningen en Lentis. Ze vertelt over de inhoud van de PMT met tot de verbeelding sprekende voorbeelden. Over de eerste jaren waarin veel mogelijkheid was tot zelfreflectie, met collega’s en over latere perioden, na 2006, nadat de productie centraler kwam te staan en het proces van hulpverlening meer in een model werd gedrongen.
Inhoud: 1977 aangenomen, kwam in team terecht met Margot Weijmar Schultz, Gerard Steegstra en Peter Zuiderkom; PMT is vorm van psychotherapie waarbij het lichaam belangrijk is. Ademhalingsoefeningen, ontspanningsoefeningen en awareness oefeningen – blik naar binnen gericht; In de loop van de tijd werd in de psychiatrische zorg het systeem, de omgeving, het praten met elkaar belangrijker; Uitleg over het stokduel; Oefeningen die illustreren; Probleem bij psychotrauma. Belangrijk is duidelijkheid: op tijd beginnen, op tijd eindigen, korte tijd om te kijken of PMT een bijdrage kan leveren. Niet stappen in valkuil dat de patiënt het plezier vindt; De werkomgeving wordt zakelijker en concurrerender.

Datum: 11 maart 2022 (Deel I)
Naam: Jappie Tiersma
Relatie met Lentis: Verpleegkundig specialist
Onderwerp: Jappie Tiersma begint in 1979 als verpleegkundige op Dennenoord, in 2022 werkt hij nog steeds bij opvolger Lentis, nu als verpleegkundig specialist. Hij vertelt over zijn loyaliteit, maar ook over de onvoorspelbaarheid van het leven. Het gaat ook over de geboden zorg in de jaren 80.

Datum: 18 maart 2022 (Deel II)
Naam: Jappie Tiersma
Relatie met Lentis: Verpleegkundig specialist
Onderwerp: Jappie vertelt over de opleiding tot stafverpleegkundige omstreeks 1990. Eind jaren 90 beleidsadviseur, met teamontwikkeling. Steun bieden aan teams bij het professionaliseren van de zorg. Dit zijn de jaren waarin Jappie niet werkt in de directe zorg.

Datum: 18 maart 2022 (Deel III)
Naam: Jappie Tiersma
Relatie met Lentis: Verpleegkundig specialist
Onderwerp: Jappie wordt omstreeks 2007 teamleider van een Fact team in Groningen. De Fact teams zijn dan een nieuwe ontwikkeling: multidisciplinaire ambulante zorg aan patiënten met ernstige problematiek. Omstreeks 2015 doet hij de Verpleegkundig Specialistenopleiding. Hij houdt zich weer bezig met het primaire proces, het werken met patiënten. Jappie voelt de nadelen van het werken bij een grote organisatie, maar vindt tegelijkertijd dat we trots kunnen zijn in het bieden van (crisis) zorg aan de mensen met de meest ernstige problematiek ‘dit is toch de doelgroep van de psychiatrie’.

Datum:19 augustus 2022
Naam: Mw. Veldsink-Gerrits
Relatie met Lentis: Oud-verpleegster Dennenoord
Onderwerp: Mw.Veldsink-Gerrits (geb. ca.1930) vertelt. Mw. Kwam in 1949 op Dennenoord als leerling verpleegster. Ze werkte hier tot 1954. Haar dochter Herma heeft ook op Dennenoord gewerkt, van 1978 tot 1981.
Inhoud: December 1948, kerkblad, buurtschap Gramsbergen, hele reis; min. al voor de kerst begonnen; Paviljoen 22 Zuster Balkema, Zuster Bolhuis waarnemend hoofd; schrobben/dweilen, voorzaal patiënten; Diversiteit aan problematiek; Wonen met z’n 2en op kamer; Paviljoen; Nachtdienst 14 nachten aaneen; Medicijn paraldehyde; Zalen schrobben met lysol; Witte schort voor; Patiënt Trijn gaat ervandoor; Hoofden Beuving en Timmer; Opleiding begint met algemene ontwikkeling; Zuster Balkema, moederfiguur schenkt koffie in; Paviljoen 20 Zuster Sietsma; A.s. echtgenoot uit zelfde dorp contact gehouden toen hij in Indonesië diende; Op Dennenoord volwassen geworden, mw. vertelt over ingrijpende nare ervaringen tijdens oorlog; Scheiding mannen/vrouwen nooit over nagedacht; Shocken paviljoen 20 o.l.v. van dokter van Enk; Beste keuze door naar Dennenoord te gaan, wilde zuster worden.

Datum: 6 april & 15 juli 2022
Naam: Willem Sijens & Peter Vis
Relatie met Lentis: in dienst (zorg),  daarnaast organisatoren grote evenementen bij Dennenoord; GGz Groningen en Lentis
Onderwerp: Willem Sijens en Peter Vis vertellen onder meer over: Personeelsvereniging; Cabaret; Evenementen/feesten; Sfeer, Sita en Marijke Hoving; Sportdagen; Dennenoord 100 jarig bestaan in 1995; ‘Happen bij de baas’ (satire); Circustenten, Frans Diemers (driemanschap); Gezamenlijkheid; Sinterklaasfeest. Peter begon in 1975 aan de verpleegkundige opleiding en in 2022 oefent hij het beroep van verpleegkundige nog uit. Willem Sijens werkt van 1977 tot 2018 en dan vooral als manager.Willem en Peter hebben een rijke geschiedenis met de Kimme. Op deze dag nemen ze afscheid van de Kimme. Het ontmoetings- en theatercomplex wordt gesloten, de ontruiming vindt plaats.

Datum: 2 juni 2023
Naam: Geeske Visser (Deel I)
Relatie met Lentis: Oud- verpleegster Dennenoord en GGz Groningen
Onderwerp: Geeske Visser vertelt dat ze in 1958 de verpleegkundige opleiding begon, in 1961 vertrok en in 1971 terug kwam en tot 2000 op de (oude) Enk werkte als verpleegkundige.
Inhoud: Opleiding op Parkzicht, had eigen kamer, wit schort, blauwe jurk met manchetten en stijve kraag; 60 mannen op Parkzicht ‘half rustigen’; later naar ziekenpaviljoen Rozenhof (paviljoen 3), met TBC huisjes/tenten, buiten verpleging ‘s nachts koud: Oude enk o.l.v. Zuster van der Ploeg, veelal meerpersoonskamers; Problematiek, eerst de ouderen later geriatrie, toen vervanging van de verpleegkundigen door ziekenverzorgsters; Geen privacy, en de verzorgsters bepaalde; Voeding niet op de persoon toegesneden, massaliteit; Medicatie; De enk: kaal gebouw, lange gangen, niet warm gezellig, summiere aankleding, wel verbetering met grote paviljoenen, die waren nog massalere en iedereen door elkaar, de winter koud, niet behaaglijk; Komst van arbeidsdeskundigen – die tijd telden voor doen handeling: rationaliseren, – weinig overleg met verpleegsters, dus geen samenwerking, overleg met ervaringsmensen kan voordeel opleveren; Op het werk werd niet gesproken/gereflecteerd; 4 afdelingen, weinig vertier in de avond; Patiënten werden met achternaam aangesproken, 1958 broeder en zuster, jaren 70 met voornaam; Komt op bezoek in nieuwe Enk (2009 geopend), bejegening, privacy, inbreng bewoner en familie, meer georganiseerd; Revolutie in incontinentiemateriaal; Kapsalon, ook nagels gelakt, tegenwoordig bewoners – toen patiënten; Benoemt nogmaals de vooruitgang in de zorg, vooral de eenpersoonskamer.

Datum: 24 juli 2023
Naam: Geeske Visser (Deel II)
Relatie met Lentis: Oud- verpleegster Dennenoord en GGz Groningen
Onderwerp: Geeske Visser (met op de achtergrond echtgenoot Rinder) vertelt. Geeske vertelt over het gestichtsleven op Dennenoord in 1958; toen begon ze als leerling verpleegster op het paviljoen Parkzicht. Ze vertelt over karige zorg, de massaliteit, het gebrek aan privacy, over de patiënt die geen stem heeft, de baddag, en de andere dimensie is haar leefplezier in het paviljoen met haar collega’s, ‘we waren net een gezin’. Het was een goede tijd voor de verpleegster, het was een slechte tijd voor de patiënt. Inhoud: ze kwam in juli 1958 met de trein en vervolgens op de fiets, 3 weken vakantiehulp; huiskamer ontbijt, alle maaltijden in het paviljoen; ruime kamer, intern wonen; heel veel gerookt; 60 mannen, hadden geen eigendommen, werkten mannen en vrouwen, heel massaal; geen incontinentie materiaal, lange hemden; namen in de kleding en bij het vermist zijn van een patiënt kijken in de kleding in diens nek ‘is dit hem’; broeder Hekman had een bijzondere positie; baddagen; medicatie nieuw; dokter was godheid, geen contact mee; broeder zuster, geen voornamen; docenten, algemene vorming; 60 mannen, 60 kostuums op de zondagavond; gebroken diensten, 3 dagen vrij in de 2 weken, 14 dagen nachtdienst; veel kerkgang verhoogde status hoofdzuster; rust/half rust/onrust; terugblik de zorg was zeer schraal, geen rust op 16 persoons slaapzaal; zelf, als verpleegster, onderling plezierig sfeer, voor haar goede tijd, voor de patiënt een slechte tijd; voelde toen geen behoefte aan verandering; Dokter Doff geneesheer-directeur, deed hoed af; zaterdagmiddag met grote groepen wandelen over het terrein; armoe was het, alle dagen hetzelfde.

Datum: 11 september 2021
Naam: Sief Visser & Willemien Speelman
Relatie met Lentis: opgegroeit op het Dennenoord terrein
Onderwerp: Brandweeroefening, feesten & evenementen, patiëntenkleding inkoop, school, Sint Maarten, radio Dennenoord, religie, slacht, vakantiewerk, vervoer eten, Wasserij, Westlaren, Witte Huis en het overlijden van moeder Speelman

Datum: 2 juni 2021
Naam: Jan-Barend de Vries
Relatie met Lentis: Verpleegkundige, Manager, AWN hfd. Dennenoord/GGz Groningen/Lentis
Onderwerp: Herinneringen

Datum: 10 maart 2023
Naam: Margot Weijmar Schultz
Relatie met Lentis: PMT medewerker Dennenoord
Onderwerp: Margot Weijmar Schultz vertelt. Margot werkte in de jaren 70 op Dennenoord. Als wat eigenlijk? Ze legt het uit. Vernieuwend was het in ieder geval.
Inhoud: Opgeleid als fysiotherapeut, aangenomen door Dokter de Wilde, geneesheer-directeur; Brug slaan tussen lichaam en geest, tijd van verandering. Droom lichaamsgerichte psychotherapie.; Begin was niet eenvoudig, weerstand, succes werken met anorexia patiënten, conversie problematiek. Kreeg op scriptie 10- , hierdoor boost, veel externe aandacht voor lichaamsbeleving, belang van non-verbale communicatie; Achter kerk mooie afdeling gebouwd, Gerard Steegsta aangenomen, tegenpolen die prima konden samenwerken; Hanneke Milders ook aangenomen; 1978 8 personen in dienst; Psychiater van Rozendaal uit ‘ s Heerenloo grondlegger van psychomotorisch therapie, vertrouwen wekken- aanraken; Bij gebrekkige bemoedering geen begrenzing van binnen/buiten; Conversie beschrijving; Autonome zenuwstelsel, de sleutel; In gymnastiekzaal met gehandicapte patiënten van paviljoen 13; Te snel willen, want buiten omgeving was nog niet zover; Met psychiater Kits de zaal in, vernieuwend (in die tijd allerlei therapie, waarin lichaam rol speelde); Gereformeerde strakke omgeving, de Wilde stond achter me; Autonome zenuwstelsel, ademhaling, ontspanningsoefeningen , bruikbaar bij rationeel ingestelde mensen; Patiënten paviljoen 13; opvolging bruikbaar bij managers Philips Stadskanaal; Proces van behandeling anorexie patiënten; Met Peter Kits behandeling psychotische moeders met baby’s, nieuw is contact maken, aansluiten bij patiënten; Patiënten paviljoen 13, met ontslag; Terugkomen in jaren 80, toen andere sfeer.

Datum: 1 februari 2022
Naam: Gerrit Wesseling
Relatie met Lentis: Bedrijfsbrandweer Dennenoord/GGz Groningen
Onderwerp: Gerrit treedt in 1978 in dienst in het Psychiatrisch Ziekenhuis Dennenoord. In 1980 ontstaat er een vacature bij de Bedrijfsbrandweer, welke Gerrit gaat vervullen. Onderwerpen als Brand; Collega’s; Cursus; Oefening; Oproepen; Oproepsystemen; Uitstapjes; Voorwaarden; Zoekacties zijn aan de orde in het gesprek.

Datum: 1 februari 2022
Naam: Gerrit Wesseling
Relatie met Lentis: Automatisering Dennenoord/GGz Groningen/Lentis
Onderwerp: Gerrit Wesseling treedt als Medisch administrateur in 1978 in dienst van Dennenoord. Een tijdperk, waar er binnen het Ziekenhuis nog geen sprake was van Automatisering. In 1984 wil Dennenoord automatiseren en wordt er een medewerker ‘van buiten’ aangetrokken. Al snel wordt duidelijk dat het een veel te grote klus is voor één persoon. In 1987 wordt Gerrit gevraagd om de afdeling Automatisering te komen versterken. Gerrit verteld over o.a.: Applicaties; AVG; Bereikbaarheidsdienst; Bewoners; Boekhouding; Camera’s; Cloud; Data; Decentraliseren; Dignis; Domotica; Dossiers; Economiegebouw; EPD (Elektronisch Patiënten Dossier); Fusies; Gebruikers; Groei; Grote familie; IBM; Kaartenbak; ‘Klimaat’; Kneuteriger; Medische administratie; Millennium; Mobiele data container; Molenmeer; Noodscenario’s; Nullen en enen; Ondersteuning; Ontvlechting; Ontwikkeling; Patiëntenadministratie; Praktisch; Registratie; Schaalvergroting; Sollicitatie; Stansmachine; Technische dienst; Telefonie; Terminals; TOPdesk; Typmachine; Vroeger; Werkplekken; Zorgondersteuning

Datum: 1 september 2023
Naam: Ate en Jackeline Westerhoek
Relatie met Lentis:

• Ate: zoon van therapieleider/buurtbewoner
• Jackeline: dochter van Dennenoord kapper en zelf werkzaam in de horeca

Onderwerp: Ate en Jackeline vertellen over Dennenoord. Ate en Jackeline hebben langdurig verbindingen met Dennenoord. Ate is vlakbij geboren. Zijn vader werkte langdurig in de jaren 50/60/70 als therapieleider op Dennenoord, onder meer op de Westerarbeidstherapie, houtbewerking, demontering van spullen en mattenvlechterij; vader begon de dag met het verzamelen van wasgoed van de afdelingen, voorafgaande aan feestdagen hielp hij bij het scheren van de patiënten en in het najaar bladeren vegen. Als kind fietste Ate over het terrein naar school; de hekwerken waren in de jaren 60 afgebroken. Ze hadden ook een patiënt in huis, vond hij als kind gezellig, want het was gewoon en de man hoorde in zijn ogen bij het gezin. Als hij ergens kwam dan werd vaak gezegd, in Dennenoord zitten de echte gekken, maar Ate begreep hier weinig van. Hij was gewend aan de bevolking van Dennenoord. Zijn broer en schoonzus werkten ook op Dennenoord. Ate zelf, kortstondig in 1977 en 1978, net van school in de schoonmaak. Jacqueline haar vader was kapper Groothuis, die in de jaren 50 op Dennenoord werkte, later ging hij naar Groot Bronswijk. Jackeline werkt sinds 1978 op Dennenoord, eerst als keukenmedewerkster, sinds 2015 de keuken sloot in de Kimme, momenteel in het nieuwe restaurant in Zuidend. In de jaren 70 was vader Kamstra met zijn twee zonen mannenkapper in het Westerarbeidstherapiegebouw. In het Zuiderarbeidstherapiegebouw, het latere Zuidend was de vrouwenkapper. In de loop van de tijd werd de omgang onpersoonlijker, de medewerkers kwamen overal vandaan, deelden minder en de omgang verloor aan vertrouwdheid, het verleden was anders, zeker niet in alles beter.

Datum: 15 december 2021
Naam: Dirk Wiersma
Relatie met Lentis: Sinds eind jaren 80 werkt Dirk bij Lentis en voorganger Groot Groot Bronswijk; in 2021 werkt hij nog bij Lentis.
Onderwerp: Dirk Wiersma vertelt een ijzersterk verhaal. Alles in dit verhaal draait om de verpleegkundige beroepsontwikkeling. Al als kind op het Hogeland maakt Dirk kennis met de vanzelfsprekende mantelzorg en groeit hij op met de Groningse taal, die zijn liefde behoudt. Hij doet de A-opleiding tot verpleegkundige, voelt zich aangetrokken tot het omgaan met de mens die zorg behoeft en volgt halverwege de jaren 80 de HBO-V opleiding, met aandacht voor professionalisering van het beroep van verpleegkundige. Op Groot Bronswijk op de Opnameafdeling; wordt later stafverpleegkundige, studeert verder in de verpleging, begeleidt verpleegkundige vakgroepen,  verpleegkundige symposia, gaat een centrale rol vervullen in de opbouw van verpleegkundig specialistenopleiding en de deelname van GGz Groningen en later Lentis; de beroepsontwikkeling gaat met veel turbulentie gepaard. In de laatste fase van beroepscarrière gaat hij weer werken met de patiënt als verpleegkundig specialist.
Inhoud: hulp verlenen bij Beppe geleerd, hiervan beroep gemaakt met inzet op vak ontwikkeling verpleegkunde. GGz als eigenstandig beroep; Indeling in 2 perioden: 1 gevolgde opleidingen: verpleegkundige A, HB-V, Stafverpleegkundige (ca.1998); liefde voor gebruik Gronings – wordt later presentiebenadering genoemd; etenskar,bewustzijn van verandering: privatisering; Witte Woede, strijd inhoud en arbeidsvoorwaarden; VO beroepsinnovatie, bewustzijn door contacten met elders; ambulant wordt steeds dominanter; Groot Bronswijk altijd al asielfunctie, later APZ; trots in GGz te werken; 2 Verplk. Specialisten Opleiding; kort na 2000 ca. 17 jaar Verpleegkundige Specialisten Opleiding door Dirk, vertegenwoordiger GGz Groningen / Lentis en Opleider, een moeizaam proces gericht op een eigenstandige verantwoordelijkheid in een multidisciplinair team; de generalistische verpleegkundige met specialistische kennis; ca 2012 met Corstiaan Bruinsma nieuwe functiestructuur; pijn bij de SPV ,voelen achterstelling, verkorting opleiding, stagnatie in beroepsontwikkeling

Datum: 25 september 2021
Naam: Henk Willems
Relatie met Lentis: Arbeidstherapeut Dennenoord, GGz Groningen
Onderwerp: Henk start in 1965 met de opleiding Arbeidstherapeut op Dennenoord. Van 1967 t/m 1994 gaat Henk op de Pottenbakkerij werken. Tot aan het pensioen werkt Henk op de Lijstenmakerij. Het Noorder- en Zuidertherapiegebouw (Zuidend), de Stillen bedrijven en het Westerarbeidstherapiegebouw, zijn o.a. de werklocaties van Henk geweest.

Datum: 22 april 2022
Naam: Gerry Luimstra-Wolfs & Gertie den Hartog-Kremer
Relatie met Lentis: Oud-verpleegsters Dennenoord
Onderwerp: Gerry en Gertie vertellen. Gerry Luimstra-Wolfs deed in 1972 de A-verpleegkundige opleiding in het Streekziekenhuis van de Veluwe; 1977 B-opleiding op Dennenoord; bleef tot 2007 werken als verpleegkundige. Gertie den Hartog- Kremer begon in 1968 als leerling verpleegkundige in het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen, slaagde cum laude en werd Nachthoofd; begon in 1975 als leerling B-verpleegkundige op Dennenoord en werkte als verpleegkundige tot eind jaren 90. Ze vertellen over hun werk als verpleegkundige in de jaren 70, 80 en 90, in onder meer de therapeutische gemeenschap de Bosrand en op het Zuiderpaviljoen. Inhoud: 1979 elkaar leren kennen in Zuiderpaviljoen, gesloten vrouwen opname afdeling, 14 vrouwen, sfeertekening; praten over gemengde verpleging vrouwen/mannen; mannen tevreden/vrouwen doen zich beter voor; sfeer medicatie en luisteren: therapeutische gemeenschap Bosrand (ca.1990), nieuw: luisteren naar patiënt, verhaal van patiënt i.p.v. verhaal dominee (ontvoogding = essentie); scholing; therapeutische gemeenschap in directiewoning; de nabijheid, de zwaarte van suïcides, praten in groepsverband; nauwelijks contact met ouders; in die jaren leren luisteren; Gerry stopt, 2010 Gertie stopt; patiënt was hecht verbonden aan therapeutische gemeenschap, nu in samenleving = ‘meer op eigen benen’; gouden draad door gehele periode: met plezier gewerkt, iets betekenen voor de ander; belang van een goede collega

Datum: 2013
Naam: Henk Zuidersma en Wieke Hoekstra
Relatie met Lentis: Werkmeester (Henk) en Begeleidster DAS (Wieke)
Onderwerp: Bezoek koningin Beatrix 22-08-1989

Datum: 3 juli 2013
Naam: Bonny Zijlstra en Bob Haverdings
Relatie met Lentis: Oud-verpleegsters Dennenoord
Onderwerp: Psychiatrie in de jaren 60

Datum: 23 september 2023
Naam: Gerlant Zwarts en Titia Linstra
Relatie met Lentis: verpleegkundigen
Onderwerp: Titia Linstra-Snippe (1957) en Gerlant Zwarts-Woudstra (1961) vertellen. Gerlant en Titia werkten omstreeks 1990 op het paviljoen Parkzicht. Parkzicht was een groot paviljoen, geopend in 1928 en afgebroken omstreeks 1995. Bouw was identiek aan het nog bestaande Zonneheuvel. Locatie: stond waar omstreeks 1995 Lindehoek werd gebouwd.
Inhoud:
Reden van afbraak was de gedateerdheid; mooi pand, maar niet fijn om in te wonen, kamers, sanitair en grote ruimtes niet meer passend in de toename behoefte aan gerichtheid op het individu; Op de zolder activiteitencentrum; kleding was gemerkt, was nog een garderobe mevrouw.; geen zelfstandigheid voor de bewoners, massaliteit; toen plotsklaps meer verantwoordelijkheid, zelf initiatieven moeten nemen als voorbereiding op het wonen in Groningen; Op zolder een deur waarachter onderduik tijdens WOII, panelen ingekrast; Doelgroep langdurige opname, verstandelijk beperkt, stemmingsstoornissen; schizofrenie, gehospitaliseerd gedrag; Met bewoners op vakantie, dan samen leven met de patiënten, gedrag werd natuurlijker; Als verpleegkundige de hele dag bezig met huishouding, op slot, asbakken legen, sigaretten delen; Mannen en vrouwen samen, sprake van problematisch gedrag, zeer basaal, toentertijd werd geen aangifte gedaan, voor sigaret seksuele handelingen; Voor het eerst verpleegplannen, cursus begeleid wonen, rapporteren in gele mappen, nauwelijks informatie over pat; soms verrassende resultaten, met ontslag na medicatieverandering; Huwelijk tussen twee patiënten die op de afdeling verblijven; Tegenwoordig meer behadeling, doelgerichter werken aan verhoging kwaliteit van leven; Initiatief was niet mogelijk, koffie in grote kannen; Tegenwoordig afspraken gericht op het individu i.p.v. de groep; Groepscultuur, iedereen mee in de flow, niet wandelen als individu; Werkinhoud volgens waan van de dag werken; Tegenwoordig meer wederkerigheid, Lindenhoek eigen voor/achterdeur/kamersleutel; 50 patiënten gewend aan de groepsslapen bang voor een eigen slaapkamer; Pat. Oosterpoort Groningen – eigen initiatief, zelf boodschappen doen; Toch een mooie tijd rond 1990 toen nog jong, luchthartiger, gericht op gezelligheid; Roken, altijd ruiken naar ook, roken in de auto.