Menu
Zoek
Webshop (diensten en literatuur) › Aan de belangstellende lezer

Aan de belangstellende lezer

Passages uit notulen over de periode 1897 tot 1911

Uitgave: 1995

Samenstelling: Jan-Barend de Vries
Uitgave: Dennenoord

Aan de belangstellende lezer
Als je de geschiedenis induikt in verband met het 100-jarig bestaan van Dennenoord en je raadpleegt de oude boeken, dan sta je te kijken hoe in de beginjaren beleid werd bepaald en uitgevoerd.
Het leek me een aardig idee de beginjaren van Dennenoord publiek te maken. Om deze tijd eens uit de vergetelheid te halen treft u verhalen aan over de periode van 1897 tot 1911. De passages die u hier aantreft, zijn overgenomen uit de notulen van het Gestichtsbestuur.
Normen en waarden in die jaren waren belangrijke zaken en de levensbeschouwing in zijn uitwerking binnen Dennenoord drukten een grote stempel op het wonen en verblijven van patiënten en personeel.
De oude organisatie was als volgt:

  • De Stichtingsraad was het laagst besturend orgaan.
  • Daarboven deelde het Gestichtsbestuur de lakens uit.
  • Die weer verantwoording had af te leggen aan het Algemeen Bestuur van de vereniging waartoe Dennenoord nog behoort.

Met respect, maar ook met veel plezier heb ik de periode doorgenomen en ben ervan overtuigd dat u, net als dit bij mij het geval was, van de ene verbazing in de andere zult vallen.

Jan-Barend de Vries
April 1995

1897

  • Vergadering van den 16e november 1897:
    • Moeder Vlieg: De Gen.Dir. zegt, dat er moeilijkheden zijn gerezen tusschen Moeder Vlieg en het overig personeel. Zij schijnt haar overgewicht kwijt te zijn, hoofdzakelijk wegens het dragen van de kleding der patiënten als schortjes, broche, werkmandjes, enz. Ook is ze niet vrij van snoepzucht en versnaperingen voor de patiënten zijn in haar bezit terug gevonden. De Gen.Dir. heeft er reeds iets van gezegd; de vergadering wil nog niet tot verwijdering overgaan, maar keurt eenparig haar gedrag ten sterkste af.
    • Mej. Buwalda: In der vergadering komt mej. Buwalda, die zich beklaagde over haar onomschreven positie. Ze weet niet wat ze eigenlijk moet doen of laten. Hoever haar macht gaat of haar recht strekt om aanmerkingen te maken, of iets te regelen. Zoo kan het niet langer. Mej. Oosthoek heeft haar verweten, dat zij niets met haar had uit te staan. Hoewel het G.B. wel erkent, dat het verzoek billijk is van mej. Buwalda, zoo wordt wordt op verschillende redenen aan het algemeen bestuur geen voorstel dienaangaande te doen, maar door de voorzitter aan mej. Buwalda te laten weten, dat zij, zo zij rechtvaardige klachten heeft, zal gehandhaafd worden.
    • Mestvaalt: Een verzoek van Stuiksma en anderen om een stukje grond ter bearbeiding, om een varken te mogen houden en om een mestvaalt te mogen aanleggen wordt met het volgende besluit beantwoord. Geen der geëmployeerden mag een varken houden, wel een geit, en bij de woning mag geen mestvaalt worden aangelegd. Alle mest moet naar de gemeenschappelijke vaalt. Een voldoend deel mest zal hun ten behoeve van hun tuin, welke nader zal worden aangewezen, echter worden teruggegeven, Een der bestuursleden zal in overleg met de Gen.Dir. hunne tuintjes aanwijzen tot verbouw van aardappelen en groente.
  • Vergadering van den 13e en 14e december 1897:
    • Apotheker: Van de apotheker luidt het bulletin al wat gunstiger. Toch kan van haar niet worden getuigd, dat zij vlug en netjes is.
    • Nieuwbouw: Aan de orde wordt gesteld het voorstel om nieuwe paviljoenen te bouwen en een dokterswoning en de stichting tot 350 patiënten uit te breiden.
    • Circulatie: Met het oog op de gestadige moeite om goed en voldoend personeel te krijgen wordt besloten de Gen.Dir. op te dragen een circulaire te ontwerpen, welke zal worden gedrukt en gezonden aan al de jonge dochters vereenigingen in de provincie Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel.
    • Melksuiker: De Gen.Dir. vraagt f 50,= à f 100,= voor het nemen van proeven of melksuiker ook invloed uitoefent op ontwikkeling der hersens. Het gestichts bestuur zal dit bedrag bij het algemeen bestuur aanvragen.
  • Vergadering van den 24e december van 1897:
    • Bezoek op zondag: Het bezoeken van de stichting op Zondag is ten strengste verboden. Uitzonderingen, ter beoordeling van de Gen.Dir., kunnen deze algemeene maatregel bevestigen.
    • Hekken: Het plaatsen van eenvoudige hekken om de nieuwe toegangen tot ons terrein af te sluiten voor het publiek wordt toegestaan tot een maximum bedrag van f 15,= per stuk.

 

1898

  • Vergadering van den 17e januari 1898:
    • Waschhuis: De Gen.Dir. zegt, dat bij uitbreiding der stichting het waschhuis te klein zal blijken. Reeds nu is er nauwelijks genoeg ruimte. Tot uitbreiding zou hij niet adviseren. Liever zou hij het waschhuis in een verstelhuis en strijkerij veranderd zien en moet men een groote wascherij bouwen bij het meertje, daar ook de bleek aanleggen en de tegenwoordigen bleek aantrekken bij de moestuin. Hier over zal nader gesproken worden.
    • Schoorsteen: De schoorsteen op ’s tuinmans woning rookt. Besloten wordt te trachten verbetering aan te brengen door een zinkenverlengstuk met een draaibare kap er op.
    • Kerkje: Dr. Schuurman Stekhoven vraagt of het Gestichtsbestuur genegen is een verzoek te steunen van de Gereformeerde Kerk van Zuidlaren om een stukje terrein tegenover de inrijlaan van den straatweg ten einde er een kerkje en een lokaal voor samenkomsten te bouwen. Het Gestichtsbestuur  betoont zich weinig ingenomen met die vraag, daar het van oordeel is, dat desnoodig een stuk aan een der uiteinden, maar moeilijk midden in het terrein der stichting kan worden afgestaan.
    • Klok: Wijl er groote behoefte bestaat een uurwerk in de toren van het kerkje van de stichting, wordt het voorstel gedaan om daarvoor geld aan te vragen op de Algemeene Bestuursvergadering, doch besloten wordt eerst te wachten tot er een Geestelijk Verzorger zal benoemd zijn.
    • Bemesting: De Gen.Dir. wijst er op, dat de grond voor de tuintjes erg schraal is en meent dat die eerst wel eens goed voorzien mogen worden van mest. Besloten wordt daarom dat Struiksma de tonnetjes met faecalieen uit ieder paviljoen en naar een bepaald tuintje zal brengen, tot deze behoorlijk genoeg zullen gekregen hebben.
    • Warringa: In bespreking komt het gedrag van de machinist Warringa, die den ijver van de tuinknecht belachelijk heeft trachten te maken, door aan het personeel voor te rekenen dat deze 2 cent per uur verdiende. Aan de Voorzitter wordt opgedragen Warringa daarover te onderhouden.
  • Vergadering van den 9e februari 1898:
    • F. Hamstra: De verpleger Welmers is verloofd geraakt met F. Hamstra, de keukenmoeder. Een van de twee moet nu weg. De Gen.Dir. wil het voorkomen dat het ’t best is dat Welmers blijft en dat er hulp komt voor de keuken van een der andere stichtingen. Binnen niet al te langen tijd moet men Welmers toestaan om te trouwen, hem eerst als gehuwd verpleger in de stichting laten werken, terwijl bij eventuele aanstelling van een magazijn meester Welmers zeer ernstig in aanmerking diende te komen ter vervulling van die betrekking.
    • Kosterin: De Gen.Dir. zegt, dat het met werkvolk op Dennenoord al maar tobben blijft en hij er dan op uit moet zijn, om er niet veel in dienst te hebben. Om die reden zou hij willen voorstellen de vrouw van Struiksma tot kosteres te proclameren en haar een jaarwedde van f 25,= toe te leggen onder voorwaarde dat zij de kerk schoonhoudt. Anders moet er ’s weeks een vreemde werkvrouw in en die kan ook al niet minder verdienen. Het Gestichtsbestuur verenigt zich daarmee.
    • Nominatie: Om aan ’t verzoek van het Centraal Bestuur te voldoen inzake nominatie voor Geestelijk Verzorger, worden genoemd de namen der predikanten Drenth te Nieuwolda en van Andel te Heerenveen.
  • Vergadering van den 14e maart 1898:
    • Wasscherij: De Gen.Dir. zegt, dat misschien het buiten-de-deur doen van de was aanbeveling zal verdienen. Dan behoeft er van de wasscherij bij het Vlasveentje ook niets te komen. De hr. Klinkert zegt, dat het in dit geval overweging verdient twee evengroote waschen te laten behandelen, de eene in Heerde, de andere in Groningen, om te zien wat het goedkoopst en het best uitkomt.
    • Licht: De Gen.Dir. bespreekt de wenselijkheid om in de waakafdeling elektrisch licht aan te brengen. De partiële regeling vindt bezwaar. Nu vermoedelijk op Veldwijk proeven genomen worden met de elektrische verlichting, gaat het niet aan de invoering daarvan voor Dennenoord aan te vragen.
    • Baden: De Gen.Dir. klaagt over de moeilijkheid om geregeld water te hebben bij het baden der patiënten. Hij stelt voor, boven de badkamer een reservoir te maken, waarin 5 m3 water kan worden geborgen, dat enige uren voor de aanvang van het baden tot een bepaalde temperatuur kan worden opgevoerd.
    • Mest: De Gen.Dir. wordt gemachtigd in Friesland mest aan te koopen en een advertentie in de Leeuwarder courant te plaatsen.
  • Vergadering van den 28e maart 1898:
    • Verven: Voor het verven van de paviljoenen en van het adm. gebouw volgens begroting zijn drie inschrijvingen biljetten ingekomen. Witz f 328,=, Hilbrands f 367,= en Jonkhoff f 448,=. Besloten wordt het aan Witz te gunnen, hoewel daarover nog een woord wordt gesproken, wijl gebleken is hij eenmaal betrapt, dat hij een raam zonder dat het in de grondverf zat, onmiddellijk verfde. En in de nieuwe paviljoenen is de verf nu reeds van de aanregplanken en begint het van de waschtafels te slijten. Volgens een der Moeders warden de aanleg banken maar éénmaal geverfd, waar toch het bestek sprake is van minstens driemaal.
    • Ds. Drenth: De Praeses spreekt naar aanleiding van het tweede bericht zijn blijschap ook namens het G.B. uit over de genomen beslissing, wenscht hen den zegen onzes Gods toe en vraagt hem, of hij reeds een datum van vertrek heeft vastgesteld, Ds. Drenth zegt, dat hij in overleg met het Bestuur wenscht te handelen, doch gaarne Zondag na Pinksteren zijn afscheid eerst zou nemen. Het G.B. neemt met dit voorstel genoegen en stelt de installatie voorloopig en onder goedkeuring van het C.B. vast op woensdag 8 juni des avonds.
    • Vakantie: Het G.B. zegt, dat waar ieder verpleger ongeveer 14 dagen per jaar vakantie heeft, dit niet moet worden opgevat alsof de verpleger daarop recht heeft.
    • Overschrijding: De toelagen aan predikanten en voor bijbels dreigen overschreden te worden. Ook is er niet op verhuiskosten gerekend.
    • Keuken: Ten opzichte van het samenkomen van de dienstboden in het adm. gebouw met een der verplegers in de keuken van mej. Buwalda reist de vraag, wat is dat voor terrein. Terrein van de Stichting of van mej. Buwalda. Het doet dienst voor beiden. Besloten wordt de keuken voor afgestaan terrein aan mej. Buwalda te houden.
  • Vergadering van het Algemeen Bestuur van den 7e april 1898:
    • Handboek Schermers: Het handboek van Dr. Schermers zal niet voor rekening en verantwoording van der vereniging worden uitgegeven.
    • Toelage gediplomeerde huisvaders: Gediplomeerde huisvaders krijgen f 20,= extra ’s jaars als premie, doch zij mogen geen kenmerkende kleding dragen.
  • Vergadering op Paasmaandag van den 11e april 1898:
    • Mest: De Gen.Dir. deelt mee dat de noodige mest is aangekocht.
    • Moeder Nicolai: Ingekomen bericht, dat de vrouw van vader Nicolai zich in gezegende omstandigheden bevindt. Besloten wordt hen eervol te ontslaan en per advertentie kinderloze echtparen op te roepen.
    • Oude telefoon: De Gen.Dir. zegt, dat de oude telefoontoestellen vermoedelijk tegen een vergoeding van f 40,= aan ’s Heerenloo kunnen verkocht worden. Met het oog op de geringen prijs, zou jij in overweging willen geven de verschillende portierswoningen telefonisch te verbinden met het ad. gebouw, wat zijn nut kan hebben bij ontvluchtingen, bij onverwachte bezoekers als inbrekers etc.
    • Verkoop grond Gereformeerde kerk Zuidlaren: Aanvrage zal worden gedaan om de grond voor het kerkje à 10 cent de m2 te mogen verkoopen.
    • Birza: De Gen.Dir. zegt, dat een verzoek is ingekomen van de Heer Birza om een steen op het graf zijner echtgenote, die op ons kerkhof ligt begraven, te mogen plaatsen.
    • Apothekeres: In zake de apothekeres heeft de Gen.Dir. nog geen werk gegeven aan de tegenwoordige titularische, maar hij vraagt of het goed is, dat hij een der verplegers in dit wek opleidt en wanneer deze zoover is, als hij meent dat nodig is, om dien het werk eerst te geven. De vergadering vindt dit goed.
    • Kar en hit: De Gen.Dir. zegt, dat de reinigingsdienst inderdaad te wensschen overlaat. Struiksma moet, of iemand er bij hebben, of hij moet een kar met hit hebben. De Gen.Dir. geeft aan dit laatste de voorkeur, daar een hit ook voor het halen van groenten van ’t station kan worden gebruikt.
    • Warringa: De gratificatie indertijd aan Warringa beloofd f 10,=, doch kon hem wegens zijn zonderling gedrag te tijde van de vervaldag, toen niet uitbetaald worden, zal hem thans geschonken worden.
    • Plaatsvervanging: De Gen.Dir. vraagt om advies. Het wil wel eens gebeuren, dat de huisvaders voor een poosje het pand verlaten zonder iemand in hun plaats verantwoordelijkheid over te dragen, of te zeggen waar men hem des noodig vinden kan. Is er bezwaar zonder de persoonlijkheid te zeer aan banden te leggen, deze bepaling in te voeren. Er is volstrekt geen bezwaar dat huisvaders enkele oogenblikken het paviljoen verlaten, maar er is wel bezwaar, dat me n iet weet waar hij op een gegeven oogenblik te vinden is. Volgens de eenparige meening van al de aanwezige Heeren was er niet het minste bezwaar aan huisvaders te zeggen, dat zij aan den oudste verpleger b.v. steeds zeggen moesten, waar ze hem konden vinden op het terrein. Buiten het terrein toch had hij verlof van de Gen.Dir. noodig, tot wien men zich in geval van nood kon wenden.
    • Nederlandsch: De Secretaris spreekt over de lessen in de Nederlandsche taal die in het vervolg gegeven moet worden ook aan hen welke hun eerste examen achter de rug hebben. De Gen.Dir. bejammert het destijds op dit punt genomen besluit an het Algemeen Bestuur. Zal de uitvoering van dit genomen besluit baat brengen, zoo moet het personeel tijd, meer tijd tot voorbereiding of tot toepassing en verwerking van het geleerde hebben. Dit kan niet, tenzij het personeel worde versterkt. Wil men hem de last toch opleggen zoo ontneemt men hem de vrijen tijd dien ze hebben. Er dient voor zangvereniging, jongeling- en jongedochtervereniging voor uitgaan en eigen naaiwerk tijd disponibel. te zijn.
  • Vergadering van den 21e juli 1898:
    • Bedstede: ’t Voorstel om in de woning van Welmers een bedstede op zolder te maken, wordt behandeld, doch de volgende dag in tegenwoordigheid van Prof. Lindeboom, die er zich met het oog op de type van de woning tegen verklaart en zich uitspreekt voor een ledikant, verworpen. De begroting van zulk een bedstee was door de Hr. Hoeksema geschat op f 40,=.
    • Niet toelaten: Prof. Lindeboom geeft in overweging om weinig ontwikkelden of wie nog maar kort in dienst zijn, niet tot het examen toe te laten.
  • Vergadering van den 21e augustus 1898:
    • Wandelen: Ingekomen is bij de Gen.Dir. een verzoek van den Burgemeester van Zuidlaren om met de patiënten niet te wandelen in het Bosch van Zuidlaren, wijl dit tot schade van de naam van het dorp is. Besloten wordt te antwoorden, dat aan dat verzoek niet kan worden gevolg gegeven, wijl juist het Bosch schaduw biedt, maar tevens de verzekering te geven, dat geen onrustigen gaan wandelen en dat er in geen geval patiënten zonder toezicht daar zullen komen, zoodat er geen sprake kan zijn dat vreemdelingen eenig ongeval te duchten hebben.
    • Recht op de huiskamer: De Gen.Dir. zegt, dat de huisvaders hier veelal de gewoonte hebben het personeels des avonds in hun huiskamer te ontvangen. Soms zelfs mochten de verpleegsters en de verplegers er gebruik van maken, ook al was de vader afwezig. Vader de Boer heeft echter de sleutel in de zak gestoken. Dit vinden de verplegers onaangenaam, daar ze geen ander verblijf hebben dan de gewone verblijfszalen. De Gen.Dir. bespreekt de vraag of hij recht heeft tegen vader de Boer te zeggen, dat hij zijn kamer moet open laten voor het personeel. De vergadering meent, dat aan vader de Boer het recht op een vrijen kamer, waarover hij de volledige beschikking heeft niet mag worden ontzegd. Wel kan hij en kunnen de huisvaders in ’t algemeen er op gewezen worden, dat het beter is geen vrijheden in te voeren die later moeten worden ontnomen.
    • Rijwiel: Bij de jongste ontvluchting van een patiënt is gebleken, hoe nuttig een rijwiel tot opsporing had kunnen aangewend worden. Besloten wordt bij het Algemeen Bestuur aan te vragen.
  • Vergadering van den 27e en 28e september 1898:
    • Personeel pav. 6: Besloten wordt Jeltje Kingma in pav. 6 voorlopig aan te stellen in plaats van Cornelia Wijmans, die ook al hersteld ze volkomen, toch niet in aanmerking kan komen voor een vaste betrekking als moeder daar zij verloofd is en eerlang gaat huwen.
    • Moeder Termolen: Moeder Termolen toont zich de laatste tijd dikwijls eigenzinnig en onhandelbaar. De Gen.Dir. vraagt of er bezwaar is om, zoo er weer moeilijkheden komen, haar overplaatsing naar een ander gesticht of pav. te bevorderen. Aan de Gen.Dir. wordt de raad gegeven niet te lang met klachten te wachten. ’t is beter dat de onwilligen bijtijds eens op een bestuursvergadering komen.
  • Vergadering van den 17e october, ’s avonds 6 uur 1898:
    • Uitbreiding: De Gen.Dir. spreekt over het tekort van f 7000,= op het budget van 1898. Hij gaat de oorzaken daarvan na en meent, dat we zoo spoedig mogelijk moeten uitbreiden. De vergadering acht het gewenst een voorstel van dien aard bij het Algemeen Bestuur op de aanstaande November vergadering in te dienen, te meer wijl er sprake is dat de provincie Groningen een stichting bouwen wil.
    • Advies Bloemendaal: . . . . . Voor invaliditeit of ongevallen dient een fonds gecreëerd te worden. Een reservefonds ga daartoe voorop. Voorshands ga men niet op het voorstel van Bloemendaal in. Onze invaliden zouden er niet door in betere conditie komen.
    • Timmerman: In de vergadering komen achtereenvolgens de timmerlieden Baltjes, oud 37 jaar van Kollum, Tiekstra, oud 21 jaar van Nijega (Smallingerland), Odolphy en Dam van Zuidlaren. Alleen de tweede heeft eenig verstand van tekenen. Daar hij overigens een goede indruk maakte, wordt Tiekstra tegen 1 maart voor 6 maand op proef benoemd. Hij zal ontvangen f 9,= per week zonder meer en de gewoner gereedschappen van een timmermansknecht meebrengen. Zij arbeid zal daags niet meer dan 19 uur duren, nader door de Gen.Dir. te regelen aan wiens order hij heeft te gehoorzamen, ook al gaat het tegen de thans gemaakte voorwaarden in. Aan Tiekstra wordt gevraagd of hij bij mogelijke benoeming hiermede genoegen neemt.

1899

  • Vergadering van den 7e januari 1899:
    • Grietje van Germer: Grietje van Germer, verpleegster, is al geruime tijd ongesteld. Wijl herstel niet is uitgesloten, zal nog een tot een volgende keer gewacht worden met een voorstel tot ontslag.
    • Struiksma: Struiksma die den wensch had te kennen gegeven eens met het G.B. te spreken, komt ter vergadering en zegt dat hij het druk heeft van ’s morgens 6 tot ’s avonds half tien. Hij geeft een verslag van zijn dagelijkschen arbeid, waaruit blijkt dat hij van 4-7 ongeveer vrijaf heeft en van 1-3 en van 7-9 boodschappen in het dorp doet. Op de vraag of er elken dag zoveel boodschappen zijn antwoordt hij, dat hierin ook de boodschappen voor mevr. Stekhoven, Ds. Drenth en anderen begrepen zijn. Aan Struiksma wordt gezegd, dat de hit elken dag kan komen en dat eerst daarna zijn klachten kunnen beoordeeld worden. Hij vertrekt.
    • Bibliotheek: Ds. Drenth wordt machtiging gegeven boeken voor de Bibliotheek aan te koopen.
    • Petroleumlampen: Petroleumlampen die bij de invoering van het elektrisch licht op Veldwijk overbodig zijn, kunnen ten deele door Dennenoord en Bloemendaal in gebruik worden genomen, indien daaraan behoefte blijkt te bestaan. Ten deele moeten ze op Veldwijk in reserve blijven voor eventueel stagnatie in de elektrische verlichting.
    • Aansluiting elektrische verlichting: De geneesheeren en de Geestelijk verzorger mogen op eigen kosten zich aan de elektrische verlichting aansluiten tegen betaling van f 30,= per jaar.
    • Examens: Het examen voor leerling verpleger zal voortaan loopen over lezen, schrijven, rekenen, Ned. taal, Bijbelse geschiedenis en beginselen der krankzinnigen verpleging. Het examen voor verpleger zal gesplitst worden in tweeën A en B. Het examen A zal loopen over Geloofsleer (naar Kort Begrip) en Bijbelse geschiedenis, Nederlandse taal, Aardrijkskunde en Vad. geschiedenis, Bouw en verrichtingen van het menschelijk lichaam. Het examen B zal gaan over Geloofsleer (naar de Belijdenisschriften en kerkgeschiedenis), Verschijnselen der Krankzinnigheid, Krankzinnigen verpleging, Ziekenverpleging en Gezondheidsleer.
  • Vergadering van den 20e februari 1899:
    • Van Dijk horloge: Ingekomen een brief van den verpleger van Dijk waarin hij meedeelt, dat zijn horloge door een patiënt is stuk gebeten. Hij vraagt wie de schade moet dragen. Wijl het dragen van een ketting aan een horloge een onvoorzichtigheid is, waarvoor een verpleger zich dient te houden en vooral om dat men wel beginnen kan met barmhartigheid te bewijzen, maar dan ten slotte niet weet waar men zal eindigen, zoo besluit de vergadering hem door de Gen.Dir. te laten zeggen dat, wijl hij de schade had kunnen voorkomen, hij nu ook de schade moet dragen.
    • Hendrika Hamminga: Van Hendrika Hamminga is een sollicitatie ingekomen naar de betrekking van asp. verpleegster. Wijl zij niet uit een kring komt die kennis heeft aan de Waarheid en derhalve niet geacht kan worden de Gereformeerde Belijdenis lief te hebben, kan zij als zodanig niet worden aangenomen. Wel  kan zij als dienstbode worden toegelaten, daar zij vele goede eigenschappen schijnt te bezitten en zij bovendien heeft aangeboden om de catechisatie te bezoeken. Mocht het daarbij blijken dat het haar waarlijk om te doen is den Heere in het werk der Barmhartigheid te dienen, dan kan zij altijd nog als asp. verpleegster worden toegelaten, wat zij ook het liefst zou willen.
    • Fanfare: In de vergadering komen twee verplegers die mededeelen, dat er een plan bestaat een fanfare op te richten, zoo dit de goedkeuring van het Bestuur wegdraagt en het eene bijdrage ontvangt van ’t Bestuur tot het aanschaffen van instrumenten. Het G.B. beloofde deze zaak te overwegen en bij gunstige beslissing haar bij het Algemeen Bestuur aan te brengen.
    • Zangvereniging: In verband met het verzoek tot het oprichten van een zangvereniging, wordt besloten de Gen.Dir. te machtigen onder de meisjes een zangvereniging te laten oprichten, mits daarbij geen verplegers ongehuwde mannen worden toegelaten.
    • Wagen en rijtuig: De hit is er. Op het terrein kan hij dienst doen bij het vervoer van faecalien, maar eene wagen ontbreekt om goederen van ’t station te halen. Ook kunnen geen patiënten en Bestuursleden enz. van den trein gehaald of er naar toe gebracht worden, omdat een rijtuig worde gemist.
    • Van Dijk: Alleen merkt de Gen.Dir. nog op, dat de opgegeven reden waarom van Dijk geen schade vergoeding is gegeven, niet de voornaamste reden is. Deze is vooral gelegen in de overweging dat wanneer de stichting zulke ongelukken vergoedt, billijkerwijze de verpleger ook vergoeden moeten den de schade die zij aan de stichting soms toebrengen. Zoo heeft diezelfde van Dijk, enkele dagen nadat hij zijn verzoek tot schadevergoeding had ingediend, een scheermes laten vallen en dit is door zijn schuld gebroken.
    • Stroo: De Gen.Dir. zegt, dat de post stroo aanmerkelijk zal overschreden worden en vraagt daarop de goedkeuring van het G.B. Het G.B. wijst hem er op, hoe hij deze aanvragen misschien nog wel kan verschuiven door eerst het stroo te gebruiken dat ter dekking der aardappelen gediend heeft. De matrassen der patiënten kunnen daarmee dan worden gevuld.
    • Uitbreiding: Ter sprake wordt gebracht de vraag of er opnieuw zal worden uitgebreid. Het vrouwen pav. zit al weer vol, de aanvraag om plaatsing houdt aan. Algemeen oordeelt men het zeer gewenscht dat zoo spoedig tot een nieuwen bouw wordt overgegaan. Aanvraag daartoe zal dan ook aan het Algemeen Bestuur gedaan worden in de juli vergadering. Wenschelijk rekende men het nog dat dit jaar met den bouw kan begonnen worden om dien voor den winter van 1900 te voltooien. Dhr. Hoekzema zegt, dat hij enige leden van de Provinciale Staten heeft gesproken die men naar de uitbreiding van Dennenoord hadden gevraagd. Deze hadden hem gezegd dat die leden der staten, die om de financiën ter wille tegen eigen bouw waren, er wel toe komen moesten als Dennenoord niet beter hielp dan tot dusver, om de moeilijkheden die Groningen steeds had met het plaatsen van krankzinnigen, te overwinnen.
  • Vergadering van den 13e juni 1899:
    • Eerenstein: Inzake de vakature van een echtpaar, wordt na lange deliberatie het aanstaande echtpaar Eerenstein genoemd, daar het echtpaar Last met goed vinden van het G.B. en Gen. van Marle, hoewel benoemd, de benoeming niet was gezonden wegens minder goede geruchten die onmiddellijk na hun benoeming waren ingekomen. Aan de benoeming van Eerenstein en zijn echtgenote kan Gen. van Marle zijn goedkeuring verleenen. Besloten wordt nog hem vooraf te laten overkomen en hen duidelijk te zeggen, hoe het G.B. er over denkt wat het godsdienstig stand punt aangaat.
    • Aardappelen: De Gen.Dir. zegt, dat wijl de opening der nieuwe pav. een paar maand later heeft plaats gehad dan waarop was gerekend, te veel aardappelen zijn ingekocht. Hem wordt aangeraden een keer meer aardappelen te eten en alsnog te wachten ze zelf te gebruiken.
    • Proces-verbaal van het gehouden examen: . . . . . 
      • Het resultaat van dien arbeid is geweest, dat voor asp. verpleger zijn geslaagd: Willem Knot, Antje Elzinga en Aukje Schipper de eerste opmerking zich op de Bijbel geschiedenis en de Ned. taal nog eens flink toe te leggen.
      • Geertruida Dijk, Hiltje Eeuwema en Froukje Westra die herexamen in ’t naaien hadden af te leggen, mochten slagen.
      • Voor leerling-verpleger zijn geslaagd:
        • Onvoorwaardelijk: Hendrik Dijk, Arnoldus Schuur, Korneliske Sikkema en Johanna Heyes.
        • Voorwaardelijk: Willem Nonkens met herexamen voor vaderlandsche geschiedenis en aardrijkskunde, Rienk de Vries en Jan van Dijk met het herexamen voor Ned. taal en Aardrijkskunde.
  • Vergadering van den 18e juli 1899:
    • Pav. 7: In der vergadering komen een paar verplegers uit het paviljoen voor onrustigen om er op te wijzen dat hun dienst veel zwaarder is en zij bij minder vrijen tijd toch eenzelfde salaris genieten. Hun wordt gezegd, dat niemand voor altijd in het paviljoen voor onrustigen wordt geplaatst, maar dat er afwisseling zal zijn.
  • Vergadering van den 26e en 27e juli 1899:
    • Tram: . . . . .  In zake een tram van Zuidlaren naar ’t station met zijn verbinding naar de Stichting, waarvoor een subsidie van f 10.000,= wordt gevraagd een maximum van f 550,= ’s jaars gedurende 10 jaren aangenomen, zoo speciaal tarief goederen vervoer, voldoende aantal ritten, verbinding met de haven enz. kan bedongen worden.
  • Vergadering van den 21e october 1899:
    • Korneliske Sikkema: De GenDir. deelt mede, dat het gebleken is dat Korneliske Sikkema, toen zij op de vorige vergadering defenitief werd aangesteld tot moeder in het paviljoen, in ’t geheim verloofd was met een verpleger. Destijds had ze tegenover Ds. Drenth nog pertinent ontkend en op listige wijze had zij getracht de verloving geheim te houden. Tien het evenwel ontdekt werd, trachtte zij zich te redden door te zeggen, dat de verloving nog niet zeker was op het tijdstip harer definitieve aanstelling, wat evenwel ook gebleken is en in strijd met de waarheid te wezen. Om die reden had de Gen.Dir. haar aan gezegd dat zij in haar positie niet kon worden gehandhaafd en haar aangeraden haar ontslag te vragen.
    • Venhuizen: Van de Heer Venhuizen schoenmaker in Zuidlaren, is een klacht ingekomen dat hij zoo weinig van de stichting te doen heeft en zijn concurrent de Vries haast alles wegpikt. Wijl er aan Venhuizen geen werk is beloofd en men over het werk van de Vries wel zoo goed tevreden is, zal er geen verandering gebracht worden in de gang van zaken.
    • Melk: Van Nijveen bericht ingekomen, dat tegen de winter geen melk meer geleverd kan worden tegen 7 cent de Liter. Hoe duur dit ook os, wij moeten dit aanbod aanvaarden, wijl wij het zonder melk niet kunnen stellen.
  • Vergadering van den 14e november 1899:
    • Margarine: De secr. wijst er op, dat in de Begrooting commissie stemmen zijn opgegaan, om de margarine door boter te vervangen voor de verpleger en verpleegster. De Gen.Dir. zegt, daarentegen dat er geen bezwaar is als ’t personeel afzonderlijk eet, maar zoo er tenzelfden tijd hun brood gebruiken met de patiënten mag geen onderscheid gemaakt worden.
  • Vergadering van den 22e en 23 november 1899:
    • Ged. Staten van Groningen: De Alg. Penningmeester deelt mede dat hij en Prof. Wielinga en de secretaris van Dennenoord een onderhoud hebben gehad met de Ged. Staten over plannen tot het bouwen van een provinciaal gesticht. Wij hebben gezegd, dat gebrek aan plaatsen bij ons geen reden behoefde te zijn wijl wij zorgen zullen voor zoveel plaatsen als zij verkiezen, maar dat wij geen plaatsen konden open houden voor mogelijke aanvragen, waarvoor echter geen zekerheid bestaat.
    • Nieuwe paviljoenen: De tekeningen der nieuwe paviljoenen zijn aan Baron van Heemstra gezonden ter bespreking met de inspecteurs. De begrooting is geraamd op f 32.000,= à f 33.000,= buiten de raming van de verwarming (f 3.000,=) per paviljoen.
    • Benes: Onlangs moest de stichting rijst hebben en ontving die niet. Wel werd de rekening aangeboden. Bij onderzoek bleek, dat de rijst was afgezonden doch onderweg uit den opengegane zak was gesloopen. De winkelier stelde nu voor die schade saam te dragen. Besloten wordt daarin niet te treden.
    • Weide: Ook brengt de Gen.Dir. de gedachte in ’t midden eens te informeren of de wei niet te koop zou zijn vlak voor onze stichting. De melk is zoo duur, dat we zeker met voordeel koeien kunnen houden. De karnemelk is nu ook in prijs opgeslagen en hij vraagt wat te doen? Hem wordt geantwoord: nemen en betalen. Maar informeren naar de weide kan geen kwaad.
    • Ziekenbarak: De ziekenbarak moest dezer dagen voor ’t eerst voor een typhus lijderes in gebruik worden genomen. Nu vooral bleek, hoe gebrek aan leidingwater en een behoorlijke afvoer van vuil water gevoeld wordt. De Gen.Dir. geeft in overweging bij het bouwen van een paviljoen en die richting, het water ook naar de barak te brengen door het verlengen van de leidingbuis.

1900

  • Vergadering van den 14e april 1900:
    • Brand: Tijdens de vergadering werd er brand vovenin de schoorsteen van de watertoren ontdekt en de vergadering daardoor een oogenblik geschorst. Na heropening zegt de secretaris dat er op de overgangen van de trappen in den watertoren, leuningen moeten worden aangebracht, daar er anders licht bij ongevallen als daareven groote ongelukken kunnen gebeuren in den donker. Daartoe wordt besloten.
    • Isoloment: Dr. Stekhoven zegt dat het geïsoleerde van Dennenoord in verband met de opvoeding zijner kinderen, hem zal dwingen eens uit te zien naar een andere positie. Voor hij dit doet wil hij er echter ’t bestuur kennis van geven. Het bestuur betreurt dit, maar kan de reden billijken.
  • Vergadering van den 21e mei 1900:
    • Verplegerskamers: Heeren inspecteurs maakten onlangs bezwaar dat een drietal verplegerskamertjes, elk voor twee verplegers was ingericht. Zij gaven in overweging een kamertje voor 3 verplegers op zolder te timmeren. De Hr. Hoekzema begroot de kosten op f 200,= of f 40,= mee, indien de muren geverfd worden.
    • Haag in stee van hek: Wijl Heeren inspecteurs op verlaging van hekken aandrongen, wordt voorgesteld in het nieuw te bouwen pav. voor rustigen, het hek te vervangen door haag. Dit voorstel evenals ’t vorige zal, zal aan de goedkeuring van het Algemeen Bestuur worden onderworpen.
    • Verpleegster in particuliere gezinnen: Ook ingekomen een verzoek om te adviseren op een adres van de verpleegster Jacoba Maria Ruenkel te Bloemendaal, dat de strekking heeft in beginsel uit te maken of onze verpleegsters in particuliere gezinnen zullen uitgezonden worden tot tijdelijke hulp. Besloten wordt hier niet op in te gaan.
  • Vergadering van den 8e november 1900:
    • Woningen: Ter sprake wordt gebracht de bouw van woningen voor ’t personeel. Eerst voor de timmerman, dan voor de verpleger Dijk, die in ’t voorjaar van 1901 wenscht te trouwen. De heer Baron van Heemstra zegt, dat die bouw de eerst volgende vergadering van het Algemeen Bestuur ter sprake wordt gebracht, wijl het geld ontbreekt.
    • Woningen: Met 1 december komen de woningen gereed van den administrateur en van den huismeester. Zij zullen echter niet terstond worden betrokken. Aan de Hr. Beekman die met deze datum in functie treedt, zal gelegenheid worden aangeboden om daags heen en weer te reizen. De Hr. Hofstra zal dit met hem overleggen.
    • Lanen: De Heer Baron van Heemstra spreekt over de Hoofdlaan met 4 reien boomen. Hij vreest voor grooten onderhoudskosten in de toekomst. ’t Zelfde meent hij ook te zien in de groote gazons voor de paviljoenen. ’t Is alles keurig en net en groots, maar het moet tenslotte alles onderhouden worden.
  • Vergadering van den 18e december 1900:
    • Kleermaker: Ingekomen een verzoek van kleermaker S. Zoodsma te Minnertsga om eenig uitstel wat betreft de aflevering van kledingstukken. Wordt toegestaan.
    • Telefoon: De Gen.Dir. zegt dat hij in zijn kamer zoo vaak op moet, om bij de telefoon met de pav. te spreken. Hij vraagt of het G.B. er tege is, zoo hij in zijn kamer een toestel krijgt op de tafel. Het G.B. is niet tegen en staat dit toe.
    • Bluschmateriaal bij brand: De Gen.Dir. had echter nog meer, wat om geld vroeg. Hij leverde een rapport in van de huismeester over het benoodigde in de nieuwe paviljoens tot vermindering of voorkoming van ’t brandgevaar. De brandslangen kunnen worden aangeschaft.
    • Zieke werkman: In onze dienst is een losse werkman ter wille van de reiniging. Hij is nooit definitief aangesteld, omdat hij niet van onze beginsel is, maar overigens is hij uitmuntend. Nu is die man ziek geworden en wij kunnen gemakkelijk van hem af. Toch is niemand daarvoor en besloten wordt dat zijn salaris behoort door te gaan.
    • Slaapplaatsen: De huismeester Beekman heeft voor al zijn kinderen geen slaapplaats. Enkelen zijn tijdelijk bij de dienstbode. Op den zolder is voor f 115,= gelegenheid aan te brengen. Besloten wordt daarom te verzoeken.
    • Tuin: Door het aanleggen van de tram, verliest timmerman Abels zijn tuin. Daarover zal moeten worden gesproken, inmiddels kan hij groente uit de tuin koopen.
    • Prentkaarten: Aan de Gen.Dir. wordt op een vraag van hem, medegedeeld dat het G.B. tegen het laten maken en de verkoop van prentkaarten der stichting geen bezwaar heeft, mits deze er niet financieel in betrokken wordt.

1901

  • Vergadering van den 12e juli 1901:
    • Privaat: De Gen.Dir. wil gaarne een proef met een doorlopend privaat nemen op paviljoen 10. De kosten zijn f 110,=. De bedoeling is de doorspoeling automatisch te bewerkstellingen.
    • Valburg: Met de gemeente Valburg rijst een kwestie. Er is een patiënt die daarheen terug moet, maar de gemeente meent dat zij die niet hoeft te accepteren. Besloten wordt daar niet aan te storen, en hem op te zenden.
  • Vergadering van den 9e oktober 1901:
    • Paddestoelen: In paviljoen 5 en 6 worden de vloeren aangetast door paddestoelen.
    • Beekman: Een volgende keer zal de huismeester, de heer Beekman, definitief moeten aangesteld worden.
  • Vergadering van den 27e november 1901:
    • Inspecteur van de Krankzinnigen: De Gen.Dir. zegt, dat hij reeds vroeger er van sprak, dat hij zich niet voor altijd aan den stichting kan verbinden. Er is thans reden om weer hetzelfde te zeggen. Vermoedelijk zelfs zal hij heel spoedig de stichting gaan verlaten, wijl hem uitzicht is gegeven op de betrekking van Inspecteur van de krankzinnigen gestichten. Mocht die benoeming er komen, dan zal hij zelfs binnen enkele weken in functie treden. ’t Was hem zelf onverwacht. Al de leden spreken er hun leedwezen over uit, indien de Heer Schuurmans Stekhoven de stichting zou moeten verlaten, al zouden ze zich er wel over verblijden met de eervolle onderscheiding die hem te beurt viel.
    • Vertrek: De voorzitter herinnert er aan, dat Dr, Schuurmans Stekhoven voor ’t laatst als Geneesheer Directeur onze vergaderingen bezoekt. Van de stichting van Dennenoord af was hij er aan werkzaam en hij heeft met nauwgezetheid en ijver zijn taak verricht, zoodat er ten alle tijden de meest mogelijke goede verstandhouding heerschte. Het doe de voorzitter die uit naam van alle leden spreekt, leed, dat de stichting Dr. Schuurmans Stekhoven als Gen.Dir. zal moeten missen, maar niet te min hem feliciteeren we hem met de eervolle onderscheiding die hem ten beurt viel. De voorzitter dankt de afgetreden Gen.Dir. voor al wat hij gedaan heeft en wenschte hem des Heeren onmisbaren zegen ook in zijn nieuwe werkkring toe. De Heer Wieringa roept hij een hartelijk welkom toe. Ook deze is ons geen onbekende. ’t zal ons allen aangenaam zijn, zoo die goede verstandhouding wederkeerig blijft, die er tussen ons en zijn voorganger en ons steeds bestaan heeft en zoo ook zijn arbeid zij tot bloei der stichting, tot leniging van lijden, tot eer onzes God. De heer Schuurmans Stekhoven dankt voor het hem toegesproken woord. Het is hem een genoegen dat de aard zijner nieuwe betrekking hem nog wel eens weer in aanraking met ons en de stichting zal brengen. Van harte hoopt hij dat de welwillende houding die er bestaan had, zal blijven bestaan, ook in de toekomst. Dr. Wieringa dankt insgelijks voor de hartelijke woorden die tot hem zijn gericht. Hij verliet een kring die hem lief was geworden, maar hij meende de roeping van ’t bestuur niet te mogen afwijzen. het doet hem genoegen tot den Arbeid van Dr. Schuurmans Stekhoven te mogen ingaan. Hij had diens plaats op Veldwijk ingenomen en daar dus reeds geleerd wat hem hier te wachten stond. Hij hoopt dat de correctheid en nauwgezetheid van zijn voorganger hem mocht aanvuren en bezielen en wat de omgang met het personeel aanging, dit had hij in Veldwijk geleerd dat verschil van positie, waardering van elkander een goeden omgang met elkaar niet behoeft uit te sluiten. Hij beveelt zich in welwillendheid van ’t Gestichtsbestuur aan.
  • Vergadering van den 18e december 1901:
    • Rooster op de keldergaten: Wijl er een verpleegster in een keldergat van een paviljoen is geloopen en een been heeft gebroken, zijn nu de gaten gesloten.
    • Chr. School: De Geestelijk verzorger spreekt over het bouwen van een Chr. School en vraagt, of daarbij op den zedelijken steun van ’t Gestichtsbestuur mag worden gerekend. Aangenomen wordt een voorstel om het Centraal Bestuur voor te stellen, aan ’t bestuur van der Chr. School te Zuidlaren f 1.000,= te geven als voorschot op een school van f 3.000,= onder voorwaarde, dat ze ieder jaar f 50,= moeten aflossen. De resterende f 2.000,= zouden ze dan als Hypotheek op het gebouw kunnen nemen. Thans nu de school gehouden wordt in de consistoriekamer van de stichtingskerk, levert het loopen der leerlingen over het terrein eigenaardige moeilijkheden op.

1902

  • Vergadering van den 2e april 1902:
    • Lijkopening: Zoo vraagt ook de Gen. Dir. hoe te handelen, zoo jij lijkopening wenschelijk acht en de familie geen toestemming wil geven. Of er geen bepaling gemaakt kan worden dat wie op de Stichting sterven, daar geopend mogen worden. Geantwoord wordt, dat de familie daarover te beslissen heeft, maar dat een kleine operatie in stilte om een vermoeden tot zekerheid te brengen niet altijd in ’t belang der levenden kan worden afgekeurd.
    • Staat van af- en overschrijding: Wijl voor de voeding van de geneesheer Dr. Wessels geld was uitgetrokken voor wijn, wordt onderzocht hoe dat zit, waaruit blijkt dat Dr. Wessels elken dag een halve flesch bier en daar hij des Zondags geen gebruik van bier maakt, wordt daarvoor wijn gegeven, tot een bedrag dat er financieel geen schade voor de Stichting door ontstaat.
  • Vergadering van den 23e en 24e september 1902:
    • Bouw der Paviljoenen: Opnieuw komt ter sprake de trage bouw der paviljoenen. De Hr. Hoeksema ter vergadering zegt dat de aannemer een beste man is, maar niet van het hout waaruit men aannemers snijdt. Er zit niet genoeg overleg in.
    • Huismeesteres: In de volgende vergadering zal definitief gesproken worden over de aanstelling van mej. Buwalda.
    • Begroting: Aan de orde wordt gesteld de begrooting voor 1903. Naar aanleiding van enkele punten, die bij de begroting ter sprake komen wordt besloten over de muziekinstrumenten f 25,= aan te vragen en met lof wordt de Huismeester de Hr. Beekman toegesproken voor het Economisch verslag.

1903

  • Vergadering van den 13e januari 1903:
    • Aardappelschil machine: De aardappelschil machine, die op proef geleverd zal worden is nog niet gekomen. Dr. Wessels zegt dat Gen. Dir. niet voor invoering is om werk voor de patiënten te blijven behouden. Er wordt op gewezen dat er misschien een enkele keer meer aardappels gegeten kunnen worden.
    • Stalen matras: Inlichtingen worden gevraagd over de aankoop van een stalen matras. ’t Blijkt dat deze voor de Gen. Dir. is bestemd. Later zal op de nota aantekening gemaakt worden.

Niet verkrijgbaar via Erfgoed Lentis

Lentis Erfgoed is onderdeel van Lentis.